ERKENDE VLUCHTELINGEN ZOEKEN HUURWONINGEN IN HET WAASLAND

Het aantal mensen op de vlucht voor oorlog en vervolging breekt wereldwijd alle records.
Vele moeders, vaders en kinderen komen alleen in België aan, na een levensgevaarlijke tocht over land of zee.
Eenmaal zij hier erkend worden als vluchteling of subsidiair beschermde, hebben ze het recht
om hun gezin via de procedure van gezinshereniging veilig over te brengen.
Vooraleer zij dit recht mogen inroepen, moeten ze éérst een eigen woning vinden.

Erkende vluchtelingen hebben maximaal vier maanden de tijd om vanuit de
asielopvang eigen huisvesting te vinden.
Voor de meesten blijkt dit veel te kort, waardoor  zij noodgedwongen
worden opgevangen bij vrienden of familie, in daklozencentra,
of slachtoffer worden van huisjesmelkers. Sommige alleenstaande
vluchtelingen vinden – mits een stevige portie geluk, geduld en ondersteuning –
een kleine studio of een appartement met één slaapkamer.
Als hun gezin hen hier later komt vervoegen, creëert dit een onhoudbaar krappe woonsituatie.
Voor veel herenigde gezinnen begint de moeizame zoektocht naar een geschikte woning daardoor opnieuw.
Zolang zij geen alternatief vinden (over)leven deze moeders, vaders en hun kinderen maanden tot soms een jaar op één kamer.

In Sint-Niklaas worden er meer dan 500 asielzoekers vaak maandenlang opgevangen in afwachting van hun erkenning als vluchteling of subsidiair beschermde. Wie erkend wordt mag in België blijven en moet op zoek naar een huurwoning. Deze zoektocht naar een betaalbare en kwaliteitsvolle woning is echter verre van gemakkelijk. Hun sociale netwerk is nog klein en ze spreken nog onvoldoende Nederlands. Bovendien versterkt de reeds lang aanslepende woningnood in Vlaanderen de discriminatie op de private huurmarkt. Onze overheid doet inspanningen, maar in de praktijk merken we bij VLOS (Vluchtelingen Ondersteuning Sint-Niklaas) dat een heleboel mensen na afloop van hun asielprocedure op straat komen te staan, ook al kregen ze een verblijfsstatuut. Vooral voor gezinsherenigers is de nood aan grote huurwoningen prangend. De noodopvanginitiatieven zijn veelal verzadigd en de steun van organisaties zoals VLOS is hard nodig. Gelukkig bereiken ons ook regelmatig berichten over solidariteit: burgers die vluchtelingen niet zien als een probleem, maar als mensen die hulp nodig hebben. Heel wat verhuurders stelden hun vrijgekomen huurwoning of kamer al ter beschikking aan erkende vluchtelingengezinnen. Maar meer solidariteit is nog altijd hard nodig! Steun VLOS met tips voor
huurwoningen. 

Een huis voor het gezin van Hossein

Elke december opnieuw is de week voor Kerstmis de ’Warmste Week’. De media maken ons op alle mogelijke manieren en zenders warm voor allerlei initiatieven die onze gemeenschap wat warmer kan maken. Dat is erg mooi, maar sommige mensen hebben zo’n campagne niet nodig om iets te ondernemen voor mensen in nood. Onlangs waren we te gast bij de familie van vader Hossein. Het gesprek begon met het bekende verhaal. “We zijn in september 2015 gevlucht uit Iran met onze vijf kinderen. Aangekomen in België werden we opgevangen en voorlopig gehuisvest in het Opvangcentrum Westakkers in Sint-Niklaas. We moesten heel wat papieren in orde krijgen, een school zoeken voor onze kinderen en ondertussen het leven leefbaar houden.” vertelt Hossein ons. “Maar eens we erkend werden kwam het moeilijkste: huisvesting zoeken.” Ook dit verliep volgens de bekende verhalen: “Via Immokantoren is de zoektocht echt hopeloos en zelfs met hulp van mijn Vlaamse vrienden kwamen we niet verder.”

Want Vlaamse vrienden had Hossein ondertussen wel gemaakt. “Onze kinderen gaan hier naar school en aan de schoolpoort leerden we de ouders van hun klasgenootjes kennen. Toen ik ging helpen op een schoolfeest vertelde ik hen over ons leven in de Westakkers en de zoektocht naar een woning.” legt hij uit. Dat bracht het gezin van Greet op een idee. “We dachten: Waarom zouden we zelf niet iets proberen?” vertelt ze, “Het mocht iets ongewoon zijn, aangezien het gewone niet werkte.”

“Op een dag werden we uitgenodigd om naar een huis te gaan kijken waar we mogelijks onderdak konden vinden.” vertelt Hossein verder. “Zelf ging ik altijd op zoek naar huizen met een bordje: ‘te huur’. Maar nu stond er iets op het bord dat mijn kinderen voor me moesten vertalen, namelijk: ‘te koop’. Het was me niet meteen duidelijk waarom we naar dit huis kwamen kijken, want zelf konden we natuurlijk geen huis kopen.” “En dat was natuurlijk ook niet de bedoeling” pikt Greet in. “We hadden hen uitgenodigd om te kijken of ze het huis geschikt vonden. Vervolgens hebben wij het huis gekocht en opgeknapt voor hen.”

Ondertussen wonen Hossein en zijn gezin er al een tijdje en hebben ze er echt hun thuis van gemaakt. Een thuis voor zichzelf én voor hen die ze als gasten ontvangen. “Het belangrijkste voor ons was het herstel van hun menswaardigheid.” stelt Greet. “Hossein en zijn gezin zijn mensen zoals wij en de stempel van ‘vluchteling’ valt nu eindelijk weg.” “Ik voel me de koning te rijk”, vertelt Hossein dolgelukkig. Wij zitten te wachten tot hij zegt: ‘ik heb geluk gehad’, maar die zin komt niet. “Alles begint en eindigt bij God”, legt hij ons uit. “Hij heeft voor mij en mijn gezin gezorgd. Die gedachte, dat vertrouwen, heeft me door die moeilijke periode geholpen. Ik dank God en mijn vrienden elke dag weer. ”

Onlangs gaf Everhard van Dalen, van de evangelische Kerk in Lokeren, een kleine toespraak in de vergaderzaal van de Senaat om “getuigenis te geven in welke mate mijn levensbeschouwing me aanzet tot een maatschappelijk engagement”. Vanuit zijn protestantse Evangelische achtergrond engageerde hij zich in de Vlaamse ‘Interlevensbeschouwelijke Dialoog’, “om met de overheid thema’s aan te kaarten inzake armoede en vluchtelingen”, vertelde hij. Zijn advies luidde: minder praten, meer doen. Zo kwam hij op het spoor van initiatieven die niemand voor mogelijk hield. “Mijn geloof is gegroeid naarmate ik die dingen zag gebeuren”, zei hij daarover. Zijn tekst eindigde met de slagzin: ‘Handen gevouwen-handen uit de mouwen’. De Warmste Week’ brengt veel in beweging. In onze gemeenschap gaat blijkbaar nog veel warmte schuil, en gelukkig niet alleen in de kersttijd.

Wat kan jij doen?

1. Kijk uit naar huuraffiches in je buurt
Maak een foto van huuraffiches op straat of noteer de contactgegevens en stuur deze info naar info@vlos.be. Voor alleenstaanden zoeken we iets tot maximaal 500€ euro per maand, voor gezinnen tot 800€ per maand.

2. Activeer je eigen netwerk
Informeer je vrienden, kennissen en familie over de woonnood van erkende vluchtelingen en vraag hen om uit te kijken naar solidaire verhuurders in hun eigen netwerk. Misschien kennen zij iemand wiens woning te huur staat of wiens woning binnenkort vrijkomt. Om deze oproep te versterken, kan je gratis bij VLOS een stapel van dit gedrukte krantje vragen om binnen je netwerk te verspreiden. 

3. Verhuur je woning met garantie
Zit je met een verhuurder die liever niet rechtstreeks wenst te verhuren aan een erkende vluchteling? Of ken je een eigenaar van een leegstaande woning die geen ervaring heeft met verhuren en toch zijn woning wil inzetten voor een sociaal doel? Laat hen langsgaan bij je lokale Sociale Verhuurkantoor. 

4. Verhuur een lege kamer in je woning
Zijn je kinderen het huis uit en voelt je woning wat leeg aan? Sinds kort kan je mits een melding bij je gemeente een kamer in je eigen woning verhuren aan erkende vluchtelingen! 

5. Hou ons op de hoogte
Geef ons een seintje indien je een huiseigenaar vindt die wil verhuren aan erkende vluchtelingen. VLOS zorgt voor een goede match tussen eigenaar en kandidaat-huurder. Ook na de verhuis blijven wij zowel de eigenaar als de huurder ondersteunen!

Een erkend vluchteling is een huurder als een ander

Vluchtelingen en subsidiair beschermden kunnen niet terug naar hun eigen land wegens vervolging of oorlog. Ze mogen na hun erkenning wettig in België verblijven. Ze hebben identiek dezelfde rechten en plichten als alle andere huurders in Vlaanderen. Daarnaast hebben zij een inburgeringscursus achter de rug, volgen zij verplicht lessen Nederlands, en hebben zij toegang tot budgetbegeleiding en eventueel vormingen rond ‘huren’ (recycleren, energiegebruik…) bij het OCMW of het CAW (Centrum Algemeen Welzijnswerk).

Wie in België asiel aanvraagt, kan al vanaf vier maanden na de start van de asielprocedure officieel werken. Een aantal vluchtelingen hebben daardoor reeds werk op het moment dat ze huisvesting zoeken. Wie nog werkzoekend is, krijgt een leefloon van het OCMW. De meeste OCMW’s zijn bereid om in samenspraak met hun cliënt het deel leefloon voorbestemd voor de huur, rechtstreeks aan de verhuurder te storten. Het OCMW kan zich eveneens schriftelijk garant stellen voor de huurwaarborg of deze overmaken op een geblokkeerde rekening. Daarnaast hebben erkende vluchtelingen recht op een installatiepremie om meubels aan te schaffen en kunnen zij in sommige gevallen een huursubsidie aanvragen.

Nieuw! Een kamer in je huis voor erkende vluchtelingen

Sinds september 2016 is het in Vlaanderen mogelijk om een vrije kamer in je woning te verhuren of extra woonruimte te creëren om erkende vluchtelingen te huisvesten, zonder dat je daarvoor een stedenbouwkundige vergunning nodig hebt. Een melding bij je gemeente volstaat. Wil je meer informatie over de voorwaarden voor deze melding of wens je ondersteuning bij het indienen ervan? Geef ons dan een seintje. 

Tip! Verhuren zonder zorgen

Je hebt een woning die je misschien wil verhuren en je speelt graag op zeker? Ga dan eens langs bij je lokale Sociale Verhuurkantoor (SVK). Een SVK huurt jouw woning en onderverhuurt deze aan mensen met een lager inkomen. Het SVK neemt al de verantwoordelijkheden als verhuurder van jou over, staat garant voor je maandelijkse huurinkomsten en voor de correcte aflevering van je woning bij het einde van het huurcontract. In ruil voor deze garantie vraagt het SVK een schappelijke huurprijs. Opgelet, een SVK huurt enkel woningen die conform de Vlaamse Wooncode zijn. Gelukkig zijn er een aantal lokale SVK’s bereid om, indien nodig, kleine renovaties uit te voeren.

Een SVK selecteert daarna een kandidaat-huurder uit de wachtlijst. Heb je echter zelf al een kandidaat op oog? Breng dan je toekomstige huurder samen met je woning aan bij het SVK. Zij mogen dan rechtstreeks jouw woning betrekken.

En zij die geen erkenning kregen?

Op dit moment wordt het merendeel van de asielzoekers die in België aankomen erkend als vluchteling of subsidiair beschermde. Er zijn echter ook een heel aantal mensen die niét aan de strikte voorwaarden voor erkenning voldoen en géén verblijfsstatuut krijgen. Toch kunnen ook zij om verscheidene redenen niet terugkeren naar hun thuisland. Zij staan op straat zonder enig statuut, zonder rechten. Ze zijn dakloos en hebben geen recht op OCMW-steun. Vaak proberen deze mensen dan met de ondersteuning van VLOS opnieuw asiel aan te vragen, maar ondertussen gaan meestal enkele maanden voorbij zonder dat zij recht hebben op opvang door de staat. VLOS bezorgt hen – in de mate van het mogelijke – tijdelijke opvang tot er een oplossing is en helpt hen zo deze moeilijke maanden te overbruggen. Gelukkig kan VLOS ook rekenen op ‘buren’ die bij hen thuis mensen opvangen die geen erkenning kregen. Gezien de vele tientallen mensen zonder verblijfsstatuut die elk jaar bij VLOS aankloppen, kunnen we helaas niet tegemoet komen aan alle vragen voor onderdak. Daarom vragen wij je steun! Voel jij er iets voor om aan deze mensen tijdelijk een slaapplaats te bieden? Neem dan contact met ons op.

Het verhaal van Khalil

Een paar jaar geleden ben ik gevlucht uit Afghanistan. Ik werd er door de Taliban bedreigd omwille van mijn job als politieagent. Na mijn eerste asielaanvraag hier in België kreeg ik echter een negatieve beslissing. Ik kreeg te horen dat ik moest terugkeren naar Kabul, de hoofdstad van Afghanistan. Maar die stad ligt erg ver van het dorpje waar mijn familie woont. Daarbij wordt Kabul reeds overbevolkt door 1 miljoen interne vluchtelingen en wordt de stad ook steeds vaker geterroriseerd door aanslagen. Ik kon dus echt niet terugkeren. Omdat ik het bevel had gekregen om terug te keren, werd ik uit het opvangcentrum gezet en stond ik op straat. Gelukkig kwam ik in contact met VLOS. Zij hielpen mij om mijn dossier te vervolledigen zodat ik op basis van nieuwe elementen een tweede asielaanvraag kon indienen. Tijdens deze nieuwe procedure had ik echter pas recht op opvang vanaf het moment dat het Commissariaat Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen besliste om de nieuwe elementen in mijn dossier in overweging te nemen. Ik ging door een paar erg moeilijke maanden waarin ik zelf moest zorgen voor onderdak en voeding. Zoals vele asielzoekers had ik hier in België geen netwerk dat me hierin kon ondersteunen. Ik had het geluk dat ik tijdelijk in een crisiswoning van VLOS terecht kon. Na lang wachten kwam het verlossende nieuws dat ik alsnog erkend werd als vluchteling. Samen met VLOS ben ik nu op zoek naar een appartement of een studio. Als je iemand kent die aan mij verhuren wil, geef ons dan zeker een seintje! 

SINT-NIKLAAS (VLOS)

VLOS vzw (Vluchtelingen Ondersteuning Sint-Niklaas) is een vereniging die zich belangeloos inzet voor asielzoekers en mensen zonder verblijfsstatuut, ongeacht hun ras, taal, religie, seksualiteit, land van herkomst, politieke overtuiging of het behoren tot een bepaalde sociale groep.

Laagdrempelig onthaal:

Juridische ondersteuning: mensen met een precair verblijfsstatuut, uitgeprocedeerde asielzoekers en mensen zonder papieren worden in het VLOS-centrum wegwijs gemaakt in de ingewikkelde asiel- en regularisatieprocedures en zo nodig in contact gebracht met een advocaat. Administratieve ondersteuning: mensen met vragen van administratieve aard, zoals de vertaling van een brief of het aanvragen van een afbetalingsplan kunnen ook in VLOS terecht. Medische begeleiding: Een geneesheer-vrijwilliger geeft advies bij ziekte en gezondheidsproblemen. Voor de aanvraag voor regularisatie om medische redenen stelt de geneesheer het medische dossier op. Mensen zonder papieren hebben recht op tussenkomst door het OCMW in de kosten voor dringende medische hulp.

Materiële ondersteuning:

VLOS-kruidenier: hier kunnen mensen zonder papieren wekelijks gratis voedings- verzorgings- en onderhoudsproducten komen afhalen.

VLOS-bazar: hier kunnen vluchtelingen en asielzoekers tegen een symbolische prijs kleding, schoenen, speelgoed, schoolgerief en huisraad kopen. Mensen zonder verblijfsstatuut worden gratis bediend. Alles wordt ons door goede zielen en gulle gevers geschonken.

VLOS-magazijn: hier verdeelt VLOS onder meer tweedehands meubelen en huishoudtoestellen. Er is ook een herstelplaats voor fietsen. Alle spullen worden geschonken door particulieren, bedrijven en bevriende organisaties. Een team van vrijwilligers, chauffeurs en vluchtelingen zorgt met onze camionette voor logistieke ondersteuning.

Verder geven vrijwilligers van VLOS hun medewerking aan de huiswerkbegeleiding en de Nederlandse les voor ‘beginners’ en ‘gevorderden’ in het wereldhuis Bonangana. Er worden door VLOS jaarlijks meerdere activiteiten georganiseerd voor en door vluchtelingen, asielzoekers, vrijwilligers en sympathisanten. Zo zijn er bv. de VLOSbrunch, het Nieuwjaarsfeest, Sinterklaasfeest, … Ook schoolklassen en groepen volwassenen kunnen een bezoek brengen aan het VLOScentrum. Via een power-point, een rondleiding in de VLOSkruidenier en de VLOSbazar leren ze de werking beter kennen. Beklijvend is het verhaal en de getuigenis door een vluchteling zelf. VLOS vzw is een Welzijnsschakel, is lid van Vluchtelingenwerk Vlaanderen en Netwerk Tegen Armoede en werkt samen met ORBITvzw/ Asiel, Migratie & Ontwikkeling, één verhaal in solidariteit en het Gastvrij Netwerk.